Een nieuw princiepsakkoord tussen Oekraïne en de EU

Op 30 juni 2025 bereikten de EU en Oekraïne een nieuw princiepsakkoord over de herziening van hun vrijhandelsakkoord. Vlaams parlementslid An Hermans (N-VA) bracht de kwestie naar de commissie Landbouw en ondervroeg minister Brouns over het Vlaamse standpunt in dit nieuwe akkoord. 

Tijdens de commissie Landbouw van 9 juli 2025 duidde An Hermans (N-VA) waar het princiepsakkoord juist over gaat: “De Europese Unie en Oekraïne bereikten een akkoord over de herziening van hun vorige vrijhandelsakkoord uit 2016 waarmee de import van Oekraïense producten in de EU geregeld wordt. Het heeft dus ook een belangrijke impact op onze eigen landbouwers die uiteindelijk op een gelijk speelveld zouden moeten kunnen opereren. Afgelopen jaren zagen we recordcijfers in de import uit Oekraïne, vooral in de pluimveesector.” Die impact kon ook al gedeeltelijk in kaart gebracht worden: “In dit nieuwe akkoord zullen de quota voor Oekraïense tarwe, maïs, suiker, honing, gevogelte en eieren hoger liggen dan in het oorspronkelijke akkoord uit 2016, maar het zal tegelijkertijd wel een halt toeroepen aan de recordcijfers van de import uit 2024. De handel in andere, minder gevoelige importproducten zoals gegiste melk of druivensap, zou echter volledig  geliberaliseerd worden. Daarnaast krijgen ook Europese producenten van pluimvee, varkensvlees en suiker makkelijker toegang tot de Oekraïense markt,” zo weet Hermans. 

Daarnaast bevat het akkoord ook enkele hefbomen voor de EU en haar landbouwers: “Oekraïne zal inspanningen moeten leveren om zich te conformeren aan de Europese normen wat betreft dierenwelzijn en het gebruik van pesticiden. Daarenboven werd ook bepaald dat zowel de EU en haar individuele lidstaten als Oekraïne vrijwaringsmaatregelen kunnen inroepen indien de markt verstoord zou worden door overmatige import,” zo stelt Hermans, die benadrukt dat dit betekent dat ook Vlaanderen nu haar zegje zal mogen doen. “De Europese lidstaten moeten dit akkoord nog hun fiat geven en het is vanuit Vlaanderen dan ook belangrijk om onze stem te laten horen. We bevestigen onze onafgebroken steun aan Oekraïne dat zich verzet tegen de Russische agressie, maar we mogen ook onze eigen landbouwers niet in de kou laten staan,” aldus Hermans die de kwestie daarom op tafel legde in de commissie.

Al snel werd duidelijk dat minister Brouns eveneens op de lijn van An Hermans zat: “Het is goed dat er duidelijkheid komt over de handelsrelatie tussen Europa en Oekraïne. Vlaanderen steunt het bredere geopolitieke engagement van de Europese Unie om Oekraïne te helpen. Tegelijk blijft het voor mij essentieel dat die steun hand in hand gaat met de bescherming van onze strategisch kwetsbare landbouwsectoren. Een akkoord mag onze eigen producten niet uit de markt prijzen,” zo beaamde de minister het pleidooi van Hermans.